افزایش نرخ دیه در سال 1402

یکی از انواع مجازات هایی که برای برخی از جرایم در نظر گرفته شده است، دیه است. در مواردی که جنایت یا خسارت غیر عمدی بر نفسی رخ دهد که منجر به فوت یا نقص عضو شخص حادثه دیده گردد، بر اساس قانون شرع و قانون مجازات اسلامی، فرد مسئول یا مرتکب موظف به پرداخت مبلغ مشخص شده توسط مراجع ذیصلاح به ذینفعان می باشد. به این مبلغ دیه گفته می شود. دیه نوعی مجازات مالی است که مبلغ پایه آن (دیه کامل یک انسان در ماه های عادی) هر ساله توسط رئیس قوه قضائیه  و با توجه به نرخ تورم و شاخص اعلام شده توسط بانک مرکزی، مشخص می گردد و باید به زیان دیده از حادثه یا اولیاء دم او پرداخت گردد. بر اساس متن صریح ماده 448 قانون مجازات اسلامی دیه مقدر ، مال معینی است که در شرع مقدس ، به سبب جنایت غیر عمدی بر نفس ، عضو ، یا منفعت ، یا جنایت عمدی در مواردی که به هر جهتی قصاص ندارد ، مقرر شده است ” . توجه به این موضوع لازم و ضروری است که مطابق با بخشنامه ابلاغ شده از سوی رئس محترم قوه قضاوئیه، افزایش نرخ دیه در سال 1402 نیز صورت خواهد گرفت.

بر اساس بخش نامه ابلاغ شده از سوی رئیس قوه قضائیه و با توجه به افزایش نرخ دیه در سال 1402 ، دیه کامل در ماه های عادی برای یک فرد بالغ مبلغ 9 میلیارد ریال، معادل 900 میلیون تومان می باشد.

مطابق با قانون مجازات اسلامی یکی از مواردی که باعث تغلیظ دیه (افزایش نرخ دیه) می گردد، وقوع جرم یا حادثه در ماه های حرام است. در واقع مبلغ دیه در این ماه ها به اندازه یک سوم بیشتر از مبلغ دیه در ماه های عادی است. ماه های حرام به ماه هایی گفته می شود که مطابق با آیات قرآنی خداوند حفظ حرمتها را در این ماه ها واجب دانسته است.

ماه های حرام بر اساس تقویم قمری تعیین می گردد. به ماه های ذی القعده، ذی‌الحجه، محرم و رجب ماه حرام گفته می شود. بنابر این و با توجه به افزایش نرخ دیع در سال 1402، نرخ دیه کامل یک انسان بالغ در ماه های حرام  مبلغ 12 میلیارد ریال، معادل یک میلیارد و دویست میلیون تومان خواهد بود.

بر اساس نظر فقهای اسلام، مبنای محاسبه مبلغ دیه کامل یک فرد بالغ ارزش یکی از موارد زیر می باشد:

1. 10 هزار درهم نقره
2. 1000 دینار طلا
3. 200 دست حله یمنی
4. 100 شتر
5. 200 گاو
6. 1000 گوسفند

طبیعتا افزایش بهاء موارد فوق موجب افزایش نرخ دیه در سال 1402 گردید.

جواب این سوال مثبت است. با توجه به افزایش نرخ دیه در سال 1402، هزینه صدور بیمه نامه شخص ثالث (بیمه خودرو) نیز به میزان 30 درصد افزایش خواهد یافت.

یکی از کاربردهای مبلغ دیه در زندگی همه ما ارتباط آن با بیمه شخص ثالث خودروی ماست. این سوال پیش میاد که با افزایش نرخ دیه، آیا لازم است که ما هم بیمه نامه شخص ثالث خودمون رو بروزرسانی کنیم و الحاقیه افزایش دیات بخریم؟
جواب کلی اینه که از سال 1395 تقریبا این مشکل حل شده و دیگه نیازی نیست برای بیمه نامه شخص ثالث خودمون الحاقیه جدید بخریم وهمین بیمه نامه شخص ثالثی که دارید، دیه سال جدید رو هم پوشش خواهد داد. اما اگر بخواهیم کمی کارشناسی تر و علمی تر در مورد اینکه چرا نیاز نیست بیمه شخص ثالث خودمون رو اصلاح کنیم توضیح بدیم، کافیه چند سطر زیر رو مطالعه کنین:
در سال 1395 مجلس شورای اسلامی ایران قانون بيمه اجباري خسارات واردشده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشي از وسايل نقليه رو اصلاح و تصویب کرد.
در ماده 30 این قانون، بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران و هیات وزیران موظف شدند تا یک آیین نامه اجرایی درمورد خسارتهای بدنی مازاد بر پوششهای بیمه رو تدوین کنند. یکی از مواردیکه شامل خسارت بدنی مازاد میشه همین موضوع افزایش نرخ دیه در ابتدای هر سال هست.
آیین نامه هیات وزیران هم در سال 1396 تصویب شد و طبق آن شرکتهای بیمه در مواردی که خسارت شخص زیان دید بیش از سقف تعهدات بیمه نامه مقصر باشد، مراتب را به بیمه مرکزی و صندوق تامین خسارتهای بدنی کشور اعلام میکنند و خسارت مازاد از طریق صندوق تامین خسارتهای دولت پرداخت خواهد شد.

اما ممکنه این سوال پیش بیاد که خب صندوق تامین خسارتهای بدنی چرا حاضر شده خسارتهای مازاد بر بیمه نامه که به موجب افزایش نرخ دیه بوجود میاد رو پرداخت کنه؟ جواب این سوال هم در قانون آمده است. از هر بیمه نامه شخص ثالثی که در کشور صادر میشه 8درصد به صندوق تامین خسارتهای کشور واریز میشه(البته منابع مالی صندوق موارد دیگه هم هست که بعدا در موردش بیشتر خواهیم گفت) و در مقابل مردم دیگه نیازی به صدور الحاقیه ثالث و برورزرسانی دیه جدید نخواهند داشت.
بنابراین خلاصه و ساده اینکه همین بیمه نامه شخص ثالثی که الان دارید دیه سال جدید هم پوشش میده و نیازی به خرید الحاقیه ندارید.

بصورت کلی، تمام بیمه نامه هایی که جبران خسارت دیه و یا ارش ناشی از صدمه بدنی یا فوت در ماه های عادی و حرام جزو تعهدات و پوششهای آن رشته بیمه ای است، باید نسبت به بروزرسانی تعهدات دیه با سال 1402 اقدام نمایند.مگربیمه نامه های زیر:

الف) بیمه خودرو  شخص ثالث  که در مقاله قبلی توضیح داده شده است.

ب)بیمه نامه هایی که پوشش(کلوز) افزایش ریالی در سالهای آتی رو خریداری کرده باشند.

بنابر این هم زمان با افزایش نرخ دیه، لازمه در قدم اول بیمه نامه مسسئولیت مدنی که دارید  رو مجدد بررسی کنین و دقت کنید که آیا پوشش افزایش نرخ دیه در سالهای آتی رو داره یا نه؟ اگر داره جای نگرانی نیست و نیازی به بروزرسانی دیه های بیمه نامه خودتون ندارید اما اگر این پوشش رو نداره به حتما بصورت یک درخواست کتبی از کارگزار یا نماینده بیمه ای خودتون بخواهید، دیه های بیمه نامه شما رو بروزرسانی کرده و افزایش بدهد.

اما یک نکته مهم و تخصصی اینکه، توصیه می شود حتی آن بیمه نامه هایی که دارای پوشش افزایش نرخ دیه در سالهای آتی هستند هم الحاقیه افزایش دیات صادر کنن.میپرسین چرا؟

چون در بیمه نامه، سرمایه(عددی) وجود داره به نام حداکثر تعهد بیمه گر در طول مدت بیمه نامه.بذارید کمی توضیح بدیم.

مثلا اگر شما در سال 1401 بیمه خودتون رو خریداری کرده باشین و بیمه نامه شما 5 نفر رو تحت پوشش داده باشه، حداکثر تعهد بیمه گر در طول مدت بیمه نامه معادل 5دیه ماه حرام یعنی 45.000.000.000 ریال بوده و این عدد در بیمه نامه مقابل جمله حداکثر تعهد بیمه گر در طول مدت بیمه نامه قید شده و میتونین ببینید.

اما حالا که نرخ دیه در سال 1402 افزایش پیدا کرده بهتره این حداکثر تعهد بیمه گر در طول مدت بیمه نامه هم اصلاح بشه و افزایش پیدا کنه اما اگر افزایش پیدا نکنه، عملا حداکثر تعهد بیمه گر در طول مدت بیمه نامه معادل 3.75 نفر خواهد بود،چون  نرخ دیه افزایش پیدا کرده اما حداکثر تعهد بیمه گر در طول مدت بیمه نامه شما زیاد نشده است، پس توصیه میکنیم الحاقیه افزایش دیات صادر نمایید.

اما نکته مهم دیگه اینکه بعضی بیمه های مسئولیت مدنی هم هست که از ابتدا پوشش یا کلوز افزایش نرخ  دیه براشون تعریف نشده و حتما باید دیه بیمه نامه خودشون رو بروز کنن.

به هر حال اگر هر کدام از انواع بیمه مسئولیت زیر رو دارین، نسبت به بروزرسانی پوشش دیه مطابق نرخ افزایش دیه در سال 1402 اقدام کنید تا در صورت بروز حادثه بیمه نامه شما پاسخگوی خسارت باشه و مجبور نباشید بخشی از دیه رو خودتون بپردازین.

• بیمه مسئولیت  کارفرما در قبال کارکنان ساختمانی
• بیمه مسئولیت کارفرما در قبال کارکنان(صنعتی و خدماتی)
• بیمه مسئولیت پزشکان
• بیمه مسئولیت پیراپزشکان
• بیمه مسئولیت مجریان تور
• بیمه مسئولیت در قبال کارکنان پروژه های عمرانی
• بیمه مسئولیت مراکز آموزشی
• بیمه مسئولیت مراکز ورزشی
• بیمه مسئولیت مجتمع های مسکونی
• بیمه مسئولیت دارندگان آسانسور
• بیمه های مسئولیت مدنی عمومی (اشخاص ثالث)
• بیمه مسئولیت مهندسان ناظر و مجریان ذیصلاح

لازم به ذکر است مصوبه هیات وزیران فقط در مورد بیمه شخص ثالث می باشد و داستان سایر بیمه های مسئولیت مثل انواع بیمه های مسئولیت مدنی (ساختمانی،کارفرما و …)  متفاوت است و دارندگان این بیمه نامه ها باید نسبت به صدور الحاقیه افزایش دیات اقدام نمایند.